Một điều xin lưu ý là những thuật ngữ như “binh pháp”, “binh thuật” nghiêng về nghĩa võ nghệ, kiếm thuật nhiều hơn là chỉ khả năng về mặt quân sự trong thời kỳ đó.
Akakabe Ya Dousai có đứa con trai tên là Doui đương tuổi niên thiếu.
Musashi nhận lời của Dousai mà dạy dỗ binh pháp cho Doui. Một hôm thiếu niên hỏi
- Thưa sư phụ, binh pháp phải học và trui rèn như thế nào để trở nên giỏi giang?
- Không biết.
Nói rồi Musashi chỉ vào thanh gỗ dùng để kéo trượt cửa lùa trong phòng, hỏi
- Con có thể bước đi trên đó được không?
- Được ạ.
Thiếu niên đáp dứt khoát.
- Nếu như thanh gỗ đó được treo lên cao khoảng một gian (gần 2 mét) thì bước đi được không?
- Thế thì sợ lắm ạ.
- Nếu như thanh gỗ đó rộng chừng ba thước (gần 1 mét) thì sao?
Thiếu niên nghĩ ngợi một lúc rồi đáp
- Có thể được ạ.
- Đó chính là Mikiri. Phán đoán được cái gì hợp với mình trong phạm vi của mình tức là Mikiri.
Mikiri là một thuật ngữ độc đáo của Musashi, nghĩa là nhìn thấu suốt, phán đoán thông suốt. Đây cũng chính là điểm đặc trưng trong binh pháp, vũ nghệ của Musashi như sẽ nói đến sau này.
- Nhưng nếu giả sử như thanh gỗ bề rộng ba thước đó trở thành chiếc cầu bắc từ đỉnh tháp Thiên Thủ thành Himeji sang đỉnh núi Zouizan thì con có bước đi được không?
Thiếu niên chỉ cần tưởng tượng thôi cũng đã thấy rùng mình.
- Con không nhìn thấu được ạ.
Musashi gật đầu, ừ đúng rồi.
- Trước sau gì nó cũng chỉ là một miếng ván rộng ba thước. Cho dù ở vị trí trên cao một thước hay cao trăm trượng thì cũng như nhau mà thôi. Nhưng nếu ở trên cao trăm trượng thì tự nhiên sẽ sanh tâm bất an lo ngại rằng nếu rơi xuống thì không toàn mạng. Binh pháp chính là để giết chết cảm giác bất an, nếu nhìn thấu suốt, nếu giết chết bất an thì con sẽ trở thành danh nhân thiên hạ.
Trích "Chân thuyết: Miyamoto Musashi" của tác giả Shiba Ryou Tarou.